2 / 5
Tablo1: Dekardan 400 kg dane ürünü ve bitkinin diğer kısımları ile kaldırılan
besin maddesi miktarları (kg/da)
Bitki kısmı
Kaldırılan bitki Besimleri kg/da
N
P
2
O
5
K
2
O
SO
3
Dane
16.0
7.2
3.6
7.2
Sap
8.8
3.2
15.2
4.8
Toplam
24.8
10.4
18.8
12.0
Tablodan da görülebileceği gibi kolza bitkisi topraktan en çok azot ve potasyum
kaldırmaktadır. Bir yağ bitkisi olması nedeniyle, dane verim üzerine en çok etkili olan
azotlu gübrenin fazla verilmesi danedeki % yağ miktarını azaltmaktadır. Bitki besini
olarak potasyum ise bitkinin soğuklara ve mantari hastalıklara dayanıklılığını artırdığı
gibi, danedeki % yağ miktarının artışında da etkili olur. Yağ kalitesi üzerine ise
kükürdün etkisi önemli düzeydedir. Bu nedenlerle, kolza yetiştiriciliğinde üç besinli
(NPK) kompoze gübre ve yapısında kükürt (SO
3
) bulunan taban veya üst gübre
kullanmak gerekir. Taban gübre olarak 15-‐15-‐15+20(SO
3
)+Zn, 13-‐24-‐
12+14(SO
3
)+Zn,12-‐12-‐12+23(SO
3
)+10 OM gübrelerin veya toprak potasyum
bakımından zengin ise DAP,20-‐20-‐0+Zn ve organomineral gübreler kullanılabilir.
Gübre, toprak analizine göre tohum ekiminde (Ağustos ortası, Eylül başı) tohum ekim
derinliğinin 6-‐7 cm altına gelecek şekilde uygulanır. Üst gübreleme iki ayrı dönemde
yapılmalıdır. Birincisi tohum çimlenmesinden (çıkıştan) 40-‐50 gün sonra (bitkide 6-‐8
yaprak oluşum döneminde), ikincisi ise en fazla besin maddesi alınımının başladığı
çiçeklenme öncesi (tomurcuklanma başlangıcı) uygulanmalıdır. Azotlu gübre olarak Üre
(birinci üst gübrelemede ), Amonyum Sülfat veya %26 N CAN (ikinci üst gübrelemede)
tercih edilmelidir. Taban gübrelerde kükürt yok ise üst gübrelemede Amonyum Sülfat
tercih edilmelidir. Şekil-‐1’den görülebileceği gibi, bitki besini olarak kolza danesi ile
topraktan öemli miktarda kükürt (SO
3
) kaldırılmaktadır.
Şekil-‐1: Dekardan 400 kg kanola ürünü ve bitkinin yeşil kısmı (sap+dal-‐kök) ile
topraktan kaldırılan besin maddesi miktarları (kg/da)
0
5
10
15
20
25
30
N P2O5
K2O SO3
Kaldırılan besin maddeleri kg/da
(sap+yaprak)
(dane)