40 / 162
38
DİKKAT:
• Yağışı yeterli olan yörelerde, bazı yıllar ilkbahar başlangıç yağışları az olabilir. Bu durumda
ikinci üst gübre miktarı azaltılmalıdır. Azaltılmaması durumunda ise fazla azottan dolayı
bitkinin su tüketimi artar, topraktaki su miktarı kısa sürede tükenir ve buğdayda yanma
denilen olay meydana gelir.
• Yağışı yeterli olan yörelerde dekardan fazla ürün alınması düşüncesi ile gereğinden fazla
azotlu gübre kullanımı, bitkinin yatmasına neden olur ve pas gibi hastalık etmenlerinin zarar
derecesini artırabilir.
• Hava sıcaklığı yüksek ve gübre uygulamasından 5-10 gün sonra yağmur yağmayacak ise
üst gübrelemede üre ve amonyum sülfat gübresi kullanılmamalıdır. Kullanılması durumunda
sabah çiği ile üre ve amonyum sülfat çabuk erir ve sıcaklık (güneş etkisi) ile bu gübrelerden
çok fazla miktarda amonyak (NH3) halinde azot kaybı olduğundan gübrelemenin etkisi
düşer. Bu kayıp %33 N amonyum nitratta nispeten az, CAN gübresinde ise çok az olur.
Hava sıcaklığı düşük ve hava bulutlu ise (bir iki gün içinde yağmur gelecekse) üre veya
amonyum sülfat gübrelerinin kullanılmasında bir sakınca yoktur.
• Üst gübreleme; kardeşlenme başlangıcından sapa kalkma dönemine kadar yapılan
gübrelemedir. Yağışı az olan yörelerde sulama yapılmaksızın yapılan yetiştiricilikte; üst
gübresi bir defada, yağışı yeterli olan veya sulama yapılan yörelerde üst gübreleme iki
defada yapılmalıdır. Son yıllarda yapılan çalışmalar sonucunda; yağışı yeterli olan veya
sulama yapılan yerlerdeki başaklanma döneminde üst gübre uygulanarak üçüncü üst
gübreleme yapılmaktadır. Bu durumda toplam üst gübre miktarı artırılmadan üç kısma
bölünerek uygulanmalıdır.
• Üst gübrelemeyi iki defada yapan üreticiler, ilk gübrelemede üre veya CAN; ikinci
gübrelemede ise %26 N CAN veya %33 N ULTRA AZOT kullanmalıdırlar. Hafif yağışta %33
N ULTRA AZOT, fazla yağışta ise %26 N CAN gübresini tercih ediniz.
• Üst gübrelemeyi bir defada yapan üreticiler üre, %26 N CAN ya da %33 N ULTRA AZOT
gübrelerinden birini seçerek, iklim ve toprak şartlarını dikkate almak suretiyle kardeşlenme
döneminin ortası ile kardeşlenme sonu arasında kullanabilirler.
• Üst gübreleme iki defada yapılacak ise (yağışı yeterli olan bölgelerde veya sulanan
tarlalarda), ikinci üst gübreleme kardeşlenme tamamlandıktan sonra sapa kalkma
döneminde ana bitkide ikinci boğum başlarken verilmelidir. Bu dönemde üre gübresi
tercih edilmemelidir. Ürenin tercih edilmemesinin nedeni azot kaybının fazla olmasıdır.
Bu dönemde bitki çok hızlı gelişmeye başlamış olduğundan fazla miktarda azota ihtiyacı
vardır. Ürenin toprakta üre bakterileri tarafından ayrışma hızı ve amonyum (NH
4
+) formunda
azota dönüşüm hızı yeterli olmayacağı için bitkinin ihtiyacı karşılanamaz. Diğer önemli bir
neden ise, bu dönemde buğday hızlı geliştiği için azotun en kolay alınım formu olan nitrat
(NO
3
-) formunda azotu tercih etmesindendir. Üre formunda uygulansa bile üre azotu; önce
amonyum (NH
4
+) azotuna, amonyum azotu da bakteriler tarafından enzimatik reaksiyonla
nitrat (NO
3
-) azotuna dönüşmekte ve buğday kökleri tarafından daha kolay ve hızlı alınarak
yüksek verim elde edilmesini sağlamaktadır.